دل بستن به برجام با وجود ترامپ یعنی خودکشی سیاسی

تحریم های جدید نتیجه ضعف دستگاه دیپلماسی در احقاق حقوق ایران/ این دولت چگونه در مقابل آمریکای ترامپ مقاومت خواهد کرد؟

نابراین تجدیدنظر در سیاست های دولت در دیپلماسی و سیاست خارجی، اولویت نخست در این حوزه است که می بایست در دولت دوازدهم دنبال شود تا کشور از این جنبه آسیب پذیر نشود. برجام نه توانست ایران را از تحریم های جدید مصون دارد و نه توانست تحریم های هسته ای در حوزه اقتصادی و بانکی را تعلیق سازد

گروه سیاسی جهان نیوز: دونالد ترامپ در ماه های  پس از رسیدن به قدرت نشان داد که به هیچ معاهده و پیمان بین المللی پایبند نیست و برای برهم زدن آنها همپا با نمایندگان سنا و کنگره بر زیر تمامی معاهدات می زند و در این میان ایران تحت بیشترین تحریم ها و فشارهای اقتصادی قرار گرفته است.

به گزارش جهان نیوز، تقریبا یک ماهی از خروج آمریکا از پیمان محیط زیستی پاریس می گذرد،‌ خروجی که همچون بمب در رسانه های خبری جهان منفجر شد. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا همزمان با این موضوع اعلام کرد که توافقی که نمایندگان 195 کشور در پاریس امضاء کرده‌اند، برای آمریکا «غیرالزام‌آور» است و چون عقیده دارد که این توافق به نفع صنایع کشورش نیست، از آن خارج می‌شود.

در ماه دسامبر سال ۲۰۱۵، ۱۹۵ کشور در پایان نشستی در پاریس، کنوانسیون سازمان ملل در مورد مقابله با تغییرات اقلیمی - موسوم به پیمان پاریس - را با هدف تلاش در راستای کاهش میزان آلودگی ناشی از گازهای گلخانه‌ای امضا کردند. براساس این پیمان، میزان تولید گازهای کربنی باید در حدی باشد که تا گرمایش زمین تا سال ۲۰۵۰ از دو درجه بیشتر نشود. ایران نیز به اصرار رئیس سازمان محیط زیست وارد این پیمان شد.

معصومه ابتکار، رئیس سازمان محیط زیست اواخر سال گذشته در سفری به فرانسه داشت، توافق محیط زیستی پاریس را امضا کرده بود. برخی از منتقدان این پیمان را فشارهای جدید اقتصادی با طعم گرمایش زمین بر کشورمان تفسیر کردند که به بهانه کاهش مصرف انرژی بسیاری از صنایع تعطیل و میلیاردها دلار به درآمدهای کشور زیان وارد خواهد آمد. تعهداتی که طبق گفته سند ایران از سوی کشورمان اعلام شده است حداقل ۱۰ سال برنامه‌های توسعه ما را در فاصله سال‌های ۲۰۲۱ تا ۲۰۳۰ تحت تاثیر قرار می‌دهد. طبق این تعهدات توسعه صنایع ما با محدودیت‌های جدی مواجه می‌شود.

طبق گزارش رسمی دبیرخانه تغییرات اقلیم سازمان ملل متحد، سرانه انتشار دی اکسید کربن در سال ۲۰۱۲ در ایران، ۶/۹۶ تن است و در رتبه ۴۱ جهان قرار دارد؛ در حالی که سرانه انتشار دی اکسید کربن در رژیم صهیونیستی در سال ۲۰۱۲ معادل ۹/۲۷ تن است و در رتبه ۲۶ جهان قرار دارد؛ و سرانه انتشار دی اکسید کربن در ایالات متحده آمریکا در سال ۲۰۱۲ معادل ۱۶/۱۵ تن است و در رتبه ۱۳ جهان قرار دارد.

آمریکا 16 برابر ایران دی اکسید کربن تولید می کند اما با تصمیم ترامپ از معاهده خارج شد. ولی ایران با صنایع کم توسعه یافته تر و جمعیت به مراتب کمتر خود را متعهد به پیمانی کرده که بر توسعه کشور تاثیر به سزایی می گذارد و دولت یازدهم در یک معاهده بین المللی دیگر حاشیه هایی را برای کشور در زمینه اقتصادی و صنعتی به بار آورده که تا چند دهه آینده دامن کشور را خواهد گرفت.

چنین رفتارهایی از سوی دولت یازدهم به بهانه تعامل  با کشورهای غربی و سازمان های بین المللی، نتیجه ای جز نظارت یکطرفه غرب بر صنایع و حتی کشاورزی ایران ندارد. در همین حال همچنان حاشیه های مربوط به امضای معاهده 2030 توسط حسن روحانی و اجرای آن در آموزش و پرورش باقی است و رهبر معظم انقلاب نیز خواهان توقف آن شده است.

حال ورای این موارد که دولت یازدهم در سیاست خارجی و دیپلماسی در زمینه تعامل با سازمان های بین المللی به بار آورده، اصرار و پافشاری افراطی گونه ای نیز بر برجام و توافق هسته ای داشت و همچنان دارد که طرف اصلی آن آمریکایی است که رئیس جمهور آن هیچ تعهدی به معاهدات بین المللی ندارد. این در حالیست که آمریکا از ابتدای انقلاب خصومت ذاتی با ایران داشته و در بدعهدی سابقه طولانی دارد.

ترامپ و سنا و کنگره همسو با وی نیز در این ماهها به روش های مختلفی ثابت کرده اند که قصد دارند تا مزایا و مواهب برجام را برای ایران تا به حدی تنزل دهند تا کشور را مجبور به ترک معاهده و نقض آن کنند! هرگونه نقضی از سوی ایران براساس بندهای برجام باعث بازگشت تحریم ها و ورود مجدد ایران به زیر بند 7 شورای امنیت سازمان ملل خواهد شد. این در حالیست که برای طرف مقابل هیچ گزینه تنبیهی در صورت نقض برجام وجود ندارد.  

در چنین شرایطی «سوزان ملونی»، مشاور اسبق وزارت خارجه آمریکا پس از خبر تعیین یک مدیر جدید بخش ایران در سیا نوشت که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا سیاست تغییر نظام ایران را در دستور کار قرار داده است. از این رو دولتمردان تدبیر و امید که خبر از برجام های دیگر در سیاست خارجی می دهند و در انتخابات وعده رفع تحریم های غیرهسته ای را نیز داده اند، چگونه با وجود دولت دونالد ترامپ می توانند قول ها و تعهدات آمریکا در تعلیق تحریم های هسته ای را نقد کنند! چرا حسن روحانی با علم بر اینکه ترامپ در زیر میز زدن و برهم زدن پیمان ها ید طولانی دارد، چرا قول و وعده هایی را داده که تنها از مسیر برجام و عملی شدن تعهدات آمریکا می گذرد؟

دونالد ترامپ در زمان انتخابات آمریکا وعده داد که برجام را بازبینی خواهد کرد و بازبینی مجدد توافق هسته ای معنایی جزء برهم خورد توافق نخواهد داشت. در این اوضاع حسن روحانی قول گشایش های جدید برجامی می دهد! از سوی دیگر دولت روحانی هیچ تمهیداتی در برابر برهم خوردن برجام نیاندیشیده حال بماند چگونه در مقابل تصمیمات جنجالی ترامپ مقاومت خواهد کرد!

در ماههای اخیر تحریم های جدیدی از سوی آمریکا علیه ایران وضع شده اما واکنش دولت یازدهم و دستگاه دیپلماسی یک جواب تکراری بوده که این تحریم ها را محکوم کرده و با ایمیل و نامه به وزارت خارجه آمریکا یا اتحادیه اروپا اعتراض خود را اعلام کرده اند! همین رفتار منفعلانه بوده که آمریکا را برای گرفتن امتیازات بیشتر و مزایایی که در برجام به آن نرسیده ترغیب داشته تا با تحریم های جدید در زمینه تسلیحاتی،‌ حقوق بشری و تروریستی!،‌ به این اهداف نائل آید. نمایندگان مجلس سنا همچنین روز پنجشنبه طرح تحریم ایران و روسیه را به تصویب رساندند.

طرح «تحریم‌های جامع علیه ایران» موسوم به «قانون مقابله با اقدامات بی‌ثبات‌کننده ایران- 2017» با 98 رأی موافق و تنها دو رأی مخالف در فهرست مصوبات مجلس سنا قرار گرفت. این طرح پس از تصویب در مجلس سنا برای تبدیل شدن به قانون بایستی در مجلس نمایندگان آمریکا نیز تصویب شود و سپس به امضای «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور آمریکا برسد.

این طرح با نقض فاحش برجام(به طور خاص بندهای 26 و 29 برجام) خواستار اعمال تحریم‌هایی جدید علیه ایران به ‌بهانه برنامه موشکی، انتقال تسلیحات، حمایت از گروه‌های مقاومت (که واشنگتن آنها را تروریستی می‌داند) و نقض ادعایی حقوق بشری است. طرح جدید سناتورها که در صورت تبدیل شدن به قانون، تحریم‌های غیرهسته‌ای علیه ایران را افزایش می‌دهد.

در سیاست خارجی و دیپلماسی تعامل خیز! دولت یازدهم معاهدات و پیمان های بین المللی و چندجانبه ای رقم خورده که برای کشور ایران تا چند دهه آینده هزینه ساز خواهد بود. نمونه هایی مانند 2030 و معاهده زیست محیطی پاریس، در کنار دل بستن به ارفاق های غرب و آمریکا، آسیب پذیری کشور را در سیاست خارجی و حتی در برخی از حوزه های صنعتی و هسته ای در داخل، بسیار افزایش داده است.

بنابراین تجدیدنظر در سیاست های دولت در دیپلماسی و سیاست خارجی، اولویت نخست در این حوزه است که می بایست  در دولت دوازدهم دنبال شود تا کشور از این جنبه آسیب پذیر نشود. برجام نه توانست ایران را از تحریم های جدید مصون دارد و نه توانست تحریم های هسته ای در حوزه اقتصادی و بانکی را تعلیق سازد، مشخص نیست دلیل اصرار دولتمردان به ادامه آن و همچنین وعده برجام های جدید چیست.