اختصاص یک هشتم درآمد نفتی ایران برای خرید ۱۲ هواپیمای پهن پیکر/ایرباس‌ها نو هستند یا دست دوم؟
اختصاص یک هشتم درآمد نفتی ایران برای خرید ۱۲ هواپیمای پهن پیکر/ایرباس‌ها نو هستند یا دست دوم؟
فارس:ایران قرار است بر اساس لیست قیمتی (پرایس لیست) ارائه شده از سوی شرکت ایرباس برای سال ۲۰۱۵، هر فروند ایرباس A۳۸۰ معادل ۴۲۸ میلیون دلار قیمت گذاری شده است که ۱۲ فروند از این هواپیما ۵.۱۳۶ میلیارد دلار برای کشورمان هزینه در بر خواهد داشت.
به گزارش CSIS، در صورتی که متوسط قیمت نفت در بازار جهانی حدود ۴۰ دلار درسال ۲۰۱۶ باشد درآمدهای نفتی ایران کمتر از ۴۰ میلیارد دلار خواهد بود.
پس ایران تنها برای خرید ۱۲ فروند هواپیمای A۳۸۰ رقمی معادل یک هشتم از کل درآمد نفتی خود در سال ۲۰۱۶ را پرداخت می‌کند.
از سوی دیگر تنها فرودگاه بین المللی امام خمینی زیر ساخت های لازم برای فرود و برخاستن این هواپیما را دارد که همین امر شرایط استفاده از این هواپیما در ایران را بسیار محدود خواهد کرد.
در کنار موارد فوق، هواپیمای غول پیکر A۳۸۰ ایرباس، ظرفیت جابجایی بیش از ۵۵۰ مسافر را با برد ۱۴ هزار کیلومتر دارد و به نظر نمی رسد مسیر پروازی با این مسافت و ظرفیت مسافر در ایران وجود داشته باشد و حتی در صورت وجود داشتن آیا واقعا برای تأمین هواپیما برای این خطوط نیاز به ۱۲ فروند از این پهن پیکر است؟
سوال دیگری که در این زمینه مطرح می شود این است که در ابتدا ارزش این قرار داد ۲۵ میلیارد دلار اعلام شد و سپس منابع رسمی ارزش واقعی آن را ۱۰ تا ۱۱ میلیارد دلار اعلام کردند.
با توجه به اینکه به طور قطع مدل های A۳۸۰ نو خواهند بود و ۵ میلیارد دلار از این حجم مالی به خرید این هواپیماها اختصاص خواهد یافت و ۱۰۶ هواپیمای دیگر که در راستای این قرارداد به ایران تحویل خواهد شد با مجموع قیمتی برابر با ۵ تا ۶ میلیارد در اختیار ایران قرار خواهند گرفت.
نکته مهم در این زمینه اینست که با توجه به لیست قیمتی ارائه شده از سوی ایرباس، ارزان‌ترین و در حقیقت کوچکترین مدل هواپیمای تولید این شرکت، A۳۱۸ تک‌راهرو است که قیمت آن برای سال ۲۰۱۵ به ۷۴.۳ میلیون دلار می‌رسد.
با توجه به ۵ تا ۶ میلیارد دلار هزینه خرید ۱۰۶ هواپیمای مورد بحث در قرار داد، با در نظر گرفتن دست بالای ۶ میلیارد دلار، هر هواپیما به طور متوسط با قیمت ۵۰ میلیون دلار به ایران فروخته شده اند.
بنا به پایگاه رسمی ایرباس هواپیماهای ایران شامل ۲۱ فروند A۳۲۰ceo، در کنار ۲۴ فروند A۳۲۰ جت لاینر، ۲۷ فروند A۳۳۰ceo، و ۱۸ فروند A۳۳۰-۹۰۰ceo است که ترتیب ۱۰۶.۲، ۲۳۰، ۲۸۴ میلیون دلار قیمت‌گذاری شده اند.
در این قرارداد ۱۶ فروند A۳۵۰-۱۰۰۰ غول پیکر و ۱۲ فروند پهن پیکر A۳۸۰ نیز تحویل خواهد شد که قیمت این مدل ها نیز ۳۵۰ و ۴۲۸ میلیون دلار اعلام شده اند.
اکثر این هواپیماها از هواپیماهای دو راهرو ایرباس خواهند بود و قیمت این مدل ها نیز در ارزان‌ترین حالت حدود ۱۰۰ میلیون دلار است.
با توجه به متوسط ۵۰ میلیون دلار اختصاص یافته برای هر هواپیما در این قرارداد، به نظر نمی رسد که ایرباس قیمت هواپیماهای خود را به کمتر از نصف رسانده و هواپیمای نو و دست اول به ایران تحویل دهد.
در کنار موارد ذکر شده ایرباس پیش‌تر اعلام کرده بود که با توجه به حجم سفارشات رسیده به این شرکت، امکان ثبت سفارش و دریافت هواپیما برای مشتریان برای فواصل کمتر از ۷ تا ۸ سال وجود نخواهد داشت.
دو شرکت بوئینگ و ایرباس در مجموع سالانه حدود ۱۳۰۰ هواپیما در جهان تولید می کنند اما میزان سفارشات ثبت شده از سوی دیگر خریداران بین المللی برای این دو شرکت بسیار بالا بوده و پیش‌بینی می‌شود دو شرکت برای تکمیل تعهدات خود برای سفارشات ثبت شده به حدود ۱۰ سال زمان نیاز داشته باشند.
این بدین معناست که در صورت ثبت سفارش از هم اکنون، ایران باید حدود ۷ سال برای دریافت اولین فروند از هواپیماهای خریداری شده از سوی این دو شرکت در صف انتظار باقی بماند.
بر اساس آمارهای موجود، این دو شرکت در شرایط کنونی سفارش ساخت حدود ۱۰ هزار فروند هواپیما را برای سال های آینده در یافت کرده اند.
در نتیجه یا با احتمال زیاد عمل کردن به تعهدات از سوی ایرباس بیش از زمان تعیین شده حدود ۴ سال یا کمی بیشتر طول خواهد کشید و یا هواپیماهای سفارشی ایران نو نخواهند بود.
نکته دیگری که در دو قرارداد خرید هواپیمای ایران وجود دارد این است که شرکت ATR هم که قرار است حدود ۴۰ فروند هواپیما به ایران تحویل دهد نیز متعلق به ایرباس است و از شرکت های زیر مجموعه آن محسوب می شود و در حقیقت سفارش ایران برای خرید ۱۵۸ هواپیما از ایرباس فرانسه بود.
از سوی دیگر این اقدام ایران در حقیقت پروژه تولید پهن پیکر ایرباس A۳۸۰ را زنده کرد چرا که این پروژه تا سال گذشته و پس از حدود یک دهه از آغاز آن همچنان ضرر ده بوده است و مقامات ایرباس همواره در تلاش بوده اند تا شرکت‌های هواپیمایی بین‌المللی را برای خرید این مدل متقاعد کنند و سفارش ایران در حقیقت نگرانی مقامات فرانسوی را نسبت به ادامه روند ضرر ده بودن این پروژه بر طرف کرد.
